Apotheose – Jeroen Windmeijer en Tjarko Evenboer

De avond is gevallen als er bij de Staatsgalerie van Stuttgart een mysterieuze jongeman opduikt. Hij zet een lichtblauw masker met een kroon van zeven punten op en haalt een mes uit de schede bij zijn kuit. Vervolgens weet hij via de personeelsingang binnen te dringen. Hierna bedreigt hij de vrouw die het schilderij Paulus in de gevangenis van Rembrandt aan het restaureren was, maar als ze hem het schilderij laat zien en hij de achterkant bekijkt, ontsteekt hij in woede. Hij vermoordt de vrouw in koele bloede en vertrekt met lege handen. Hij heeft niet gevonden wat hij zo wanhopig zocht.

De vermoorde restaurateurs

Een paar dagen later is religieus antropoloog Simon Ryevaar in Leiden met zijn laatste lessen voor de zomervakantie bezig, als hij door rechercheur Timon Godart wordt gebeld. Phoibos Kemerhisar, restaurateur bij het Rijksmuseum in Amsterdam, is in zijn Leidse woning met zeven messteken vermoord. Aangezien er een vreemd symbool op het voorhoofd van de restaurateur was gekerfd, hoopt Godart dat Simon dit onbekende symbool kan verklaren.

Net wanneer Simon het symbool bekijkt, komt er bij Godart het nieuws binnen dat een vrouw in de Staatsgalerie van Stuttgart onlangs op exact dezelfde manier is vermoord en dat ook zij restaurateur was. Het gaat dus om dezelfde moordenaar, die het duidelijk op restaurateurs voorzien heeft. Maar waarom?

De link met het schilderij Paulus in de gevangenis van Rembrandt is snel gelegd. En al even snel wordt duidelijk dat de moordenaar niet geïnteresseerd was in het schilderij zelf, maar in wat er ooit aan de achterzijde in de lijst verborgen zat. Wat dat ook was, hij heeft het niet gevonden.

Sol Invictus

Simon gaat direct aan de slag en concludeert dat het symbool op de voorhoofden van de restaurateurs met Sol Invictus te maken heeft. Dat is een god uit de Romeinse zonnecultus, die aan de basis lag van veel christelijke ideeën over Jezus. Maar wat het verband met het schilderij van Paulus is, blijft vooralsnog een groot raadsel.

“De zonnerituelen deden denken aan mysteriegodsdiensten. Die waren in de Romeinse oudheid razend populair. De Romeinen omhulden zich met geheimzinnigheid: rituele, inwijdingen, doopplechtigheden, bijeenkomsten in grotten of ondergrondse tempels. Symboliek rond licht en duisternis speelde er vaak een centrale rol, en vaak draaide het om een zonnegod – Sol Invictus was er een van – die rond de winterzonnewende werd geboren, als lichtbrenger in een donkere wereld.”

Raakvlakken met Het ultieme geheim

Dit is het derde boek dat Jeroen Windmeijer en Tjarko Evenboer over religieus antropoloog Simon Ryevaar hebben geschreven, en ik moet eerlijk zeggen: het duurde even voordat ik echt in het verhaal zat. De twee eerdere boeken, Openbaring en Revolutie, zaten vol actie en bloedstollende achtervolgingen waarbij in hoog tempo raadsels opgelost moesten worden.

Bij dit boek komt dat pas tijdens de tweede helft op gang. Het eerste deel is erg statisch: het draait vooral om informatie over de apostel Paulus. Erg interessant en uiteindelijk ook behoorlijk opmerkelijk, maar de spanning uit de eerste twee boeken is ver te zoeken.

Zoals gezegd: de tweede helft is een stuk enerverender en de eindconclusie is ook erg boeiend. Vooral omdat die wat raakvlakken heeft met de ontknoping van Het ultieme geheim van Dan Brown. In dat boek staat het menselijke bewustzijn centraal, en ook Apotheose gaat in die richting, al blijft het hier wel een stuk oppervlakkiger.

Apotheose is dus niet bepaald een achtbaan, maar eerder een langzaam opbouwende ontdekkingstocht die pas laat zijn geheimen prijsgeeft. Heb je geduld, dan wacht er een verrassend slot.

Ik wil Xander Uitgevers heel hartelijk bedanken voor het toegestuurde recensie-exemplaar