[Doggerland] Misleiding – Maria Adolfsson

Ik liep samen met mijn moeder door de bibliotheek toen ze dit boek in mijn handen drukte. ‘Dit moet je echt lezen, het is erg goed geschreven’. Ik klemde het boek zonder te kijken onder mijn arm, het paste nog net bij de drie andere pillen. Mijn moeder heeft een neus voor goede thrillers, zeker als ze van Scandinavische schrijvers komen. En met het eerste deel van Doggerland van Maria Adolfsson schoot ze ook weer recht in de roos!

Karen Eiken Hornby is een vrouw naar mijn hart

Het verhaal begint bij hoofdpersoon Karen Eiken Hornby. Ze is 48 jaar oud (net als ik), ze houdt van alcoholische versnaperingen (net als ik) en ze doet iedere week weer een nieuwe poging om gezonder te eten en te stoppen met roken (je raadt het al).

Ze wordt met een enorme kater wakker in een hotelkamer en naast haar ligt haar baas te snurken. Ze beseft dat Oistra, het lokale oesterfestival, behoorlijk uit de hand is gelopen en weet niet hoe snel ze zich uit de voeten moet maken om deze onfortuinlijke onenightstand zo snel mogelijk te vergeten.

Als ze thuis in haar eigen bed haar roes uitslaapt, wordt ze wakker gebeld. De ex-vrouw van dezelfde baas die ze de afgelopen nacht veel te goed had leren kennen is vermoord. Als rechercheur gaat ze erop af en doet vervolgens haar stinkende best om de moord op te lossen.

Karen is een prachtig personage. Haar struggles als leider van deze gevoelige moordzaak, haar onzekerheden, haar vasthoudendheid en haar herkenbaarheid maken haar levensecht en zorgden ervoor dat ik meteen in het verhaal werd gezogen. En dat werd versterkt toen er begon door te schemeren dat er een tragisch trauma uit het verleden aan haar knaagde.

De hippiecommune Lothorp

Al vrij snel in het verhaal is er een flashback naar de jaren 70. De Zweedse hippies Per en Anne-Marie erven een oude boerderij op Doggerland en besluiten er een commune van te maken. Het doel is om zelfvoorzienend te zijn en vol liefde en eerlijkheid alles samen te delen. Maar dat blijkt in de praktijk een brug te ver te zijn. Na twee jaar is iedereen uit de commune Lothorp vertrokken, alleen Per en Anne-Marie blijven over.

In de terugkerende flashbacks blijkt dat er in korte tijd scheurtjes in het paradijs verschenen en dat die in rap tempo steeds groter werden. De grootste motor van dit boek is dan ook de aangewakkerde nieuwsgierigheid van wat er hier is gebeurt, in combinatie met het feit dat de vermoorde ex-vrouw de enige dochter van Per en Anne-Marie was.

In hoeverre heeft die commune iets met de moord te maken? En is het hoofd van de recherche – de baas met wie Karen een misstap begon – werkelijk zo onschuldig als hij beweert? Het waren deze ingrediënten die maakten dat ik het boek moeilijk weg kon leggen.

Fijne schrijfstijl

Ik vind dat Maria Adolfsson een fijne schrijfstijl heeft. Beschrijvend, maar niet te traag. Spannend, zonder overdreven Hollywood-achtige actie. Mooie personages, prima dialogen. Goede opbouw van het verhaal.

Voor mij was het hoogtepunt van het boek zonder meer het personage Karen Eiken Hornby, die af en toe voor komische momenten zorgt:

“Achter de rij auto’s doemen de bunkerachtige gebouwen van het winkelcentrum van Grenå op. Behalve twee concurrerende hypermarkten, een grote bouwmarkt, een meubelwarenhuis, tuincentra en alle grote kledingketens, bevindt zich hier het doel van Karens omweg via Grenå vanavond. Afgaand op het volle parkeerterrein lijkt de kooplust van de Doggerlanders niet te lijden te hebben gehad onder de Oistra-viering of de kou. Aan de andere kant kan ze zich niet heugen hier ooit te zijn geweest, ongeacht de dag of het tijdstip, zonder lange rijen bij de kassa’s, schreeuwende kinderen en verbeten gezichten achter enorme winkelwagentjes te hebben gezien. Hier wordt de moderne versie van de vroegere jacht op groot wild gestreden; bezweet en vermoeid keren de helden triomfantelijk terug naar de veiligheid van het gezin met hun buit als trofee in de kofferbak. De rol van het gevelde wild wordt gespeeld door propvolle boodschappentassen of, bij een bijzonder geslaagde jacht, een flatscreen-tv die verdomd veel groter is dan het apparaat dat de buurman vorig weekend heeft aangeschaft.”

Een extra plottwist

Het klonk me bekend in de oren, Doggerland. Maar zoals wel vaker het geval is vond ik het niet fijn om voor of tijdens het lezen te gaan Googelen naar feitjes over de achtergronden. Ik ging af op de naam van de schrijfster: Maria Adolfsson (een Zweedse naam) en haar mooie beschrijvingen van de landschappen, dorpjes en kleine steden. De eilanden Noorö, Heimö en Frisel zouden ongetwijfeld ergens onder Zweden liggen, net iets boven Denemarken.

Sterker nog, ik nam me al voor om die Doggereilanden met Oistra, het fameuze oesterfestival, te gaan bezoeken. Het klonk als een prima feestje.

Nadat ik het boek uithad en eens ging kijken waar de eilanden nu precies lagen (kan ik vanuit Denemarken een boot nemen om dat drinkgelag tijdens Oistra mee te maken en waarom heb ik nog nooit van die eilanden of dat festival gehoord?), bleek dat het om fictieve eilanden ging. Dat had ik absoluut niet aan zien komen!

Nou ja, helemaal fictief zijn ze niet. De eilanden hebben wel degelijk bestaan en zijn ook echt bewoond geweest, door aardverschuivingen verdween de eilanden van Doggerland rond 5800 voor Christus alleen volledig in de zee. Doggerland wordt daarom ook wel ‘het Atlantis van de Noordzee’ genoemd.

Ik vond dit feit zo bijzonder – Adolfsson heeft de eilanden dermate met smaak beschreven dat ik echt geen idee had dat het om een fictieve setting ging – dat ik het als een cadeautje ervaarde. Een verrassing na het lezen dat als een extra plottwist kan worden geïnterpreteerd.

En ik ben er inmiddels ook achter waarom Doggerland me zo bekend voorkwam. Begin oktober 2021 was ik in het Rijksmuseum voor Oudheden en daar was op dat moment een tentoonstelling over Doggerland, de verdwenen wereld in de Noordzee. Zoonlief was alleen helemaal op na het bezoeken van de kindertentoonstelling over Toetanchamon, de Egyptische afdeling en de Griekse afdeling, dus deze tentoonstelling hebben we toen niet gezien. De naam is kennelijk wel ergens in mijn geheugen blijven plakken.