Purmerend, 1892. Zoals iedere zomer is Lydia Oorthuis in haar ‘buitenplaats’ om van de rust en schoonheid van het platteland te genieten. Er is alleen één wezenlijk verschil: ze is dit keer alleen. Haar moeder was jaren eerder al overleden en nu heeft ze onlangs haar vader ook verloren. Vol weemoed zit ze in de studeerkamer van haar vader en stuit dan op zijn aantekeningen met vergevorderde plannen voor het starten van een kaasfabriek.
De rijke burgerij van de late 19e eeuw
Lydia’s vader was een gepensioneerde makelaar. Hij maakte fortuin door in zijn jonge jaren goedkoop grote stukken grond buiten de Amsterdamse stadsmuren op te kopen. Toen de stad zich steeds verder uit begon te breiden, kon hij die grond voor veel geld verkopen. Inmiddels staat die grond vol met fabrieken, want de industrialisatie is goed op stoom gekomen.
Lydia is enig kind en door haar gefortuneerde vader behoort ze tot de rijke burgerij. In de winter woont ze in een mooi pand in het hart van Amsterdam, in de zomer resideert ze in een prachtig landhuis in Purmerend. Samen met haar dienstmeisje, kok en koetsier.
Ze vindt Amsterdam heel gezellig, maar de sociale verplichtingen en bijbehorende regels en etiquette verstikken haar wel.
Chique nietsdoen
Kennelijk vond haar vader het nog lang geen tijd om op zijn lauweren te gaan rusten en had hij nog genoeg ambitie. Lydia ziet het niet zitten om net als de andere dames van haar stand te trouwen en de rest van haar leven ‘chique niets te doen’ en besluit om de plannen van haar vader door te zetten. Ze begint een kaasfabriek in Purmerend.
Hiervoor moet ze wel de nodige obstakels overwinnen, want in die tijd was het wettelijk niet toegestaan om als vrouw alleen een bedrijf te starten. Sterker nog, ze mag zelf niet eens beslissingen nemen. Ze heeft altijd de toestemming van haar echtgenoot of familie nodig voordat ze iets kan doen.
Lydia is alleen niet het type om zich door dergelijke moeilijkheden tegen te laten houden.
De Eerste Wereldoorlog
Haar dochter Eleonora (Nora) heeft in 1914 haar eigen problemen. Ze trouwt met de rijke Ralph Reymaekers en ziet in tegenstelling tot haar vooruitstrevende moeder het chique nietsdoen in Antwerpen helemaal zitten, maar dan breekt de Eerste Wereldoorlog uit.
Nederland was tijdens deze wereldoorlog neutraal, maar België kreeg door zijn ligging tussen Duitsland en Frankrijk veel te verduren. Het duurt dan ook niet lang en Antwerpen wordt gebombardeerd waardoor Nora met haar man en twee vrienden de stad moet ontvluchten.
In een mum van tijd staat heel haar leven op zijn kop en terwijl haar moeder Lydia zich ernstige zorgen maakt is de 19-jarige Nora op zichzelf aangewezen om te overleven en zich aan te passen aan deze nieuwe en levensgevaarlijke situatie.
Een kaasfabriek als kapstok
Deze prachtige historische roman vertelt niet alleen een verhaal over een onverschrokken vrouw die een kaasfabriek begint, of haar dochter, die niets van die kaasfabriek moet hebben. Die kaasfabriek fungeert vooral als een kapstok waar vrouwenrechten, emancipatie, modernisering, rangen, standen en oorlog aan hangen.
Door dat alles zijn een flinke dosis romantiek, verboden liefde en meerdere sappige familiegeheimen verweven. Bovendien weet ik nu ook alles over het ontstaan van de vroegere productie van Edammer kaas.
Zoals altijd weet Simone van der Vlugt als geen ander geschiedenis tot leven te wekken aan de hand van het verhaal van een krachtige vrouw. Ook dit is weer een absoluut pareltje waar ik intens van heb genoten.
Geen reacties