De Hennakunstenares – Alka Joshi

Het is 1955 en in het Indiase Jaipur heeft de dertigjarige Lakshmi Shastri met veel pijn en moeite een succesvolle praktijk als hennakunstenares opgebouwd. Iedere cent die ze verdient met het beschilderen van handen en voeten van rijke en invloedrijke dames zet ze opzij om haar grote droom waar te maken: haar eigen huis. Dat huis wordt op dat moment gebouwd door een aannemer en er wordt zelfs een modern toilet in aangelegd, ze kan niet wachten om daar haar intrek te nemen. Maar dan staat haar dertienjarige zusje Radha opeens voor haar neus.

Lakshmi’s klanten en ambities

Lakshmi wist niet eens van het bestaan van Radha af, zij is geboren nadat Lakshmi hun geboortedorp had verlaten. Aangezien hun beide ouders inmiddels zijn overleden neemt Lakshmi zich voor om goed voor haar zusje te gaan zorgen. Radha kan haar helpen in haar praktijk en in de tussentijd zal ze haar opvoeden tot een vrouw die de wereld aankan, net zoals zij.

Een van Lakshmi’s belangrijkste klanten is Parvati: een echte societylady en verre nicht van de koninklijke familie in Jaipur. Haar man Samir is een goede vriend van Lakshmi, hij helpt haar met haar nevenhandeltje van ‘sachets’, kruiden waarmee vrouwen met een ongewenste zwangerschap een miskraam kunnen opwekken.

Deze twee mensen, Samir en Parvati, vormen samen een opstapje voor Lakshmi’s droombaan als huwelijksbemiddelaar. Lakshmi zet alles in gang om een gearrangeerd huwelijk tussen de zoon van Parvati en Samir en de dochter van de welgestelde familie Sharma tot stand te brengen, maar dan gooit Radha onbedoeld roet in het eten.

De grote schande

Het is niet gebruikelijk in het India van de jaren vijftig, een alleenstaande vrouw van dertig jaar die haar eigen handeltje drijft en daar ook nog eens behoorlijk succesvol in is. Lakshmi heeft keihard moeten knokken om dat te bereiken, maar haar zusje Radha is er niet in geïnteresseerd om te horen hoe Lakshmi’s weg naar succes verliep. Ze wil weten waarom Lakshmi haar familie de schande aan heeft gedaan om haar man te verlaten en haar moeder, vader en zijzelf daarmee tot verstotenen te veroordelen.

“Ik hield haar iets minder stevig vast. Natuurlijk wilde ze dat weten. Dertien jaar lang had ik het antwoord voor me gehouden.
Ik slikte. ‘Ik zou dood zijn gegaan, als ik was gebleven. Daar zou Hari [Lakshmi’s echtgenoot] wel voor hebben gezorgd. Ik kon niet terug naar maa een pitaji.’ Ze wist net zo goed als ik dat een vrouw het bezit werd van haar man zodra ze was getrouwd. Ongelukkige echtgenotes konden niet zomaar teruggaan naar hun ouders en medeleven verwachten. Sommige families gaven hun schoondochters zelfs een andere voornaam, alsof haar eerdere ik nooit had bestaan.”

Perfect gebalanceerd

De Hennakunstenares is een heerlijk boek dat me echt even helemaal naar een andere wereld en tijd bracht. Eentje vol ingewikkelde namen (gelukkig is er een namenlijstje voorin het boek!), een langzaam vervagend kastenstelsel, prachtige tradities, maar ook een beklemmende rol voor vrouwen.

De romantiek, het drama en de compleet nieuwe situatie waar India zich in bevond net nadat de Engelse overheersers waren vertrokken, druipen van de pagina’s. Alka Joshi heeft dit alles perfect met elkaar gebalanceerd in een verhaal dat me met iedere regel dichter bij Lakshmi en Radha bracht.

Ik houd van boeken met onafhankelijke, krachtige vrouwen als Lakshmi. Van verhaallijnen over daadkrachtige dames die met hard werken en het maken van moeilijke keuzes hun hoofd fier boven water weten te houden. Het vervolg op dit boek, ‘De Geheimen van Jaipur’ staat dus inmiddels ook hoog op mijn verlanglijstje en ik kijk halsreikend uit naar de aangekondigde verfilming van dit verhaal!