De Joodse Hannah Martel weet na de dood van haar man en ongeboren kind ternauwernood uit Nazi-Duitsland te ontsnappen, maar daarmee zijn haar problemen nog lang niet opgelost. Het schip dat haar met talloze andere Europeaanse vluchtelingen naar de Verenigde Staten zou brengen moet namelijk na een lange reis vlak voor de Amerikaanse kust omdraaien omdat ze geen verblijfsvergunning zullen krijgen. Voor Hannah is er hierdoor nog maar één optie om te schuilen over, bij haar nichtje Lily in Brussel. In hun jeugd waren ze de beste vriendinnen, maar sinds Lily in België woont is er geen contact meer geweest.
Bij Lily in België
Lily is inmiddels getrouwd met Nik, samen hebben ze een zoon: de achtjarige Georgi. Hannah wordt met open armen verwelkomd en al snel is hun vriendschap als vanouds. Toch wil Hannah alsnog heel graag uit het bezette België ontsnappen. Als de nazi’s zouden ontdekken wie ze is, wordt ze direct opgepakt en dat vormt een groot gevaar voor het gezin van Lily.
Na wat zoekwerk ontdekt Hannah een kleine Belgische verzetsgroep die vanuit een vlakbij gelegen gaarkeuken opereert. Onder leiding van de nog jonge Michelline beheren zij een geheime ontsnappingslijn waarmee gestrande Engelse vliegeniers terug naar Engeland worden gesmokkeld.
Al snel weet Hannah met Michelline een akkoord te bereiken. Als Hannah een tijdje meehelpt met de ontsnappingslijn, zal Michelline voor haar regelen dat ze uit het bezette Europa kan vluchten. Lily weet hier in principe niets van, Hannah vertelt haar niets omdat Lily veel te bang is dat haar gezin iets zal overkomen. Als Joden lopen ze al genoeg risico. Toch raken Lily, Nik en Georgi op een gruwelijke manier betrokken en zal Hannah moeilijke keuzes moeten maken.
De Saffierlijn
Michelline is nog maar drieëntwintig jaar oud, toch staat ze aan het hoofd van de Saffierlijn, de ontsnappingslijn waarmee neergehaalde vliegeniers in veiligheid worden gebracht. Ze heeft ondanks haar jonge leeftijd een natuurlijk overwicht en is een geboren leider. Ze leidt haar kleine groep verzetsleden met grote voorzichtigheid en precisie en ze ziet ook dat Hannah een hele waardevolle hulp is.
“Het evacueren van vliegtuigbemanningen behoorde tot de gevaarlijkste taken van het verzet, maar was ook een van de belangrijkste. Een militair redden was meer dan alleen maar een leven redden; je zorgde ervoor dat hij terug kon keren naar het front om weer mee te vechten. En het feit dat de militairen terugkeerden naar Groot-Brittannië was goed voor de moraal van de mannen die op het punt stonden te worden ingezet. Het gaf aan dat er iemand was die ze zou helpen als ze waren neergehaald, dat er een kans was dat ze werden gered en in veiligheid werden gebracht. Michelline had natuurlijk nooit de hereniging gezien, de gezichten in de kazerne of eetzaal als een vermiste of dood gewaande militair levend en wel terugkwam. Maar de wetenschap gaf haar een doel en gaf haar kracht.”
Ondanks al haar behoedzaamheid krijgt ze toch met een verrader in hun groep te maken en moet Michelline alles uit de kast halen om haar mensen en zichzelf te beschermen.
Het bezette België
Ik houd van verzetsverhalen uit de Tweede Wereldoorlog, vooral als ze op waargebeurde gebeurtenissen zijn gebaseerd. Pam Jenoff heeft een bepaalde gebeurtenis uit die gruwelijke oorlog als basis voor deze roman genomen en alhoewel ze hier en daar losjes met de feiten om is gegaan (die ze netjes in haar nawoord heeft verantwoord), heeft ze in mijn ogen deze periode eer aan gedaan.
Het gaat namelijk niet enkel om gebeurtenissen, het gaat om de mensen die erbij betrokken waren en alle wanhoop, angst en vechtlust die ze op dat moment voelden. Jenoff heeft dat mooi weten te verwoorden en heeft het verhaal door de ogen van drie fictieve vrouwen sterk neergezet.
Verder vond ik het mooi dat Jenoff besloot om gebeurtenissen in het bezette België centraal te zetten. Het gros van de romans over het verzet gedurende de Tweede Wereldoorlog speelt zich namelijk vooral in Frankrijk, Nederland, Engeland en Duitsland af. Dit verhaal laat zien dat er ook in België talloze dappere verzetsstrijders waren.
Geen reacties