Boekrecensies Historische fictie

Het boek van de doodgraver – Oliver Pötzsch

9 januari 2023
Het Boek van de Doodgraver – Oliver Pötzsch

Het is 1893 en de wereld is in een rap tempo aan het veranderen. Er rijden opeens automobielen door de straten, de telefoons en elektriciteit winnen aan terrein en dan komt er ook nog eens een nieuwe Duitse inspecteur – Leopold von Herzfeldt – bij de Weense politie. Het is een betweter die met zijn eigentijdse fotocamera een aanhanger van de moderne criminalistiek is. Die wijsneus kan bij aankomst meteen aan de slag. Zodra hij zijn opwachting maakt, wordt er namelijk het lijk van een gespietste vrouw bij het Prater gevonden.  

Van hoofdzaak naar bijzaak

Leopold (Leo) is wat de Weners een ‘piefke’ noemen: een Duitser van boven de rivier de Main. Een dag voordat zijn aanstelling bij de Weense recherche begint, komt hij op de plaats delict van een overduidelijk vermoorde vrouw aanzetten en begint meteen te vertellen hoe zijn nieuwe collega’s hun werk moeten doen. En dan jaagt hij hen met de flitser van zijn fotocamera ook nog eens de stuipen op het lijf.

Als je daarbij optelt dat Leo van Joodse afkomst is en het antisemitisme in Oostenrijk steeds verder oplaait, dan is het niet meer dan logisch dat deze kersverse inspecteur zich niet bepaald populair maakt.  

Leo wordt dan ook al snel op een andere, ogenschijnlijk onbeduidende zaak gezet. Hij moet nagaan waarom het graf van Bernhard Strauss onlangs is geschonden. Deze halfbroer van de befaamde walskoning Johann Strauss jr. heeft onlangs zelfmoord gepleegd en om de een of andere duistere reden hadden grafrovers een reden om zijn kist open te maken.

Zentralfriedhof

Het opengebroken graf van Bernhard Strauss ligt op het Zentralfriedhof, een enorme begraafplaats aan de rand van Wenen. Hier komt Leo in aanraking met de eigenzinnige Augustin Rothmayer, een doodgraver met een grote fascinatie voor lijken. Hij is bezig met het schrijven van een omvangrijke almanak voor doodgravers en onderdelen van deze almanak vormen een introductie voor ieder hoofdstuk in dit verhaal.

Terwijl er steeds meer gespietste vrouwen worden gevonden, breekt Leo zijn hoofd over de mysterieuze zaak van Bernhard Strauss. Het hoofd van Strauss wordt in het mortuarium namelijk afgehakt en niet veel later wordt er op het Zentralfriedhof een vrouw opgegraven en ook onthoofd. Hierdoor laat Leo zich zelfs verleiden om in de theorie over ondoden en vampiers van Augustin Rothmayer mee te gaan.

“Leo schudde zijn hoofd en RothMayer vervolgde: ‘Meer dan honderdvijftig jaar geleden was Servië het toneel van een aantal wonderbaarlijke gebeurtenissen. Het begon allemaal met ene Peter Blagojević, die na zijn overlijden als ondode zijn vrouw bezocht. Binnen de kortste keren legden negen dorpelingen het loodje, die voor hun dood allemaal hadden beweerd dat Peter Blagojević hun keel had dichtgeknepen en hun bloed had gedronken. Toen men de doodskist van de vermeende ondode openbrak, was er geen spoor van ontbinding te zien en sijpelde er vers bloed uit Blagojević’ mond. De dorpsbewoners hakten vervolgens het hoofd van het lijk af en verbrandden het. Daarna was het gedaan met de onverklaarbare sterfgevallen.’”

Doordrenkt van sfeer

Het is niet heel verrassend dat de zaak-Strauss en de gespietste vrouwen uiteindelijk heel vernuftig samenkomen. De plotwendingen die daarnaartoe leiden zijn alleen wel om te smullen en gaandeweg wordt je als lezer ook een steeds groter fan van de sociaal onhandige Leopold. Ook doodgraver Augustin Rothmayer is een personage om je vingers bij af te likken. Toch is het de telefoniste Julia Wolf die voor de grootste verrassingen weet te zorgen.

De schrijfstijl is gewoonweg heerlijk en het verhaal is doordrenkt van sfeer en interessante historische feitjes. De auteur heeft zich overduidelijk tot in de kleinste details in het Wenen van de late 19e eeuw, de denkwijze van die tijd, en de vroegere ideeën over pathologie en criminalistiek verdiept.

Ik begrijp heel goed dat Oliver Pötzsch in Duitsland al een gevierd auteur is, wat mij betreft mogen zijn voorgaande boeken die zich in de middeleeuwen afspelen (joepi!!!) ook direct vertaald worden. Ik ga in ieder geval alvast in een slaapzak voor de deur van mijn favoriete boekhandel liggen, want over een paar dagen verschijnt de vertaling van het tweede deel over Leopold von Herzfeldt. Ik verheug me er nu al op om daar ook eens goed voor te gaan zitten.

    Plaats een reactie